มักกฏกวรรค ที่ 6

สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดี จึงมีพระราชโองการตรัสถามว่า ภนฺเต นาคเสน
ข้าแต่พระผู้เป็นเจ้านาคเสนอันปรีชาเฉลิมปราชญ์ ผู้เป็นเจ้ากล่าวว่า องค์แห่งแมงมุมทำรังใกล้
ทางอย่าง 1 นั้น เป็นประการใด
พระนาคเสนจึงถวายพระพรว่า มหาราช ดูรานะบพิตรพระราชสมภาร ผู้มีศักดิ์เป็น
อัครกษัตริย์อันประเสริฐ ธรรมดาว่าแมงมุมนั้นย่อมชักใยเป็นข่ายเป็นเพดานไว้ สัตว์ทั้งหลาย
คือแมลงหวี่แหละแมลงวัน บินไปติดอยู่ที่ข่ายที่เพดานนั้น แมงมุมก็บริโภคสัตว์ที่ติดข่ายนั้นเป็น
ภักษาหาร ยถา มีครุวนาฉันใด พระโยคาวจรเจ้านั้น ก็ขึงเพดานคือ สติปัฏฐาน และปิดทวารทั้ง
6 ไว้ มาตรว่าแมลงวันคือกิเลสได้เข้าไปติดอยู่ในเพดานนั้น ก็พึงจับฆ่าเสียฉันนั้น นี่แหละเป็น
องค์อัน 1 แห่งแมงมุมชักใย ยุติด้วยคำอันพระอนุรุทธเถรเจ้ากล่าวไว้ว่า
วิตานํเยว ฉทฺวาเรสุ สติปฏฺฐานวรุตฺตมํ
กิเลสา ตตฺถ ลคฺเคตฺวา หนฺตพฺพา เต วิปสฺสกา
แปลความว่า ธรรมดาโยคาวจรเจ้า อันเรียนวิปัสสนาพึงขึงเพดานคือสติปัฏฐาน ปิด
ทวารนั้น 6 ไว้ เมื่อกิเลสเข้าไปอยู่ก็จับฆ่าเสียดังนี้ ขอถวายพระพร
สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดี จึงมีพระราชโองการตรัสถามว่า ภนฺเต นาคเสน
้ข้าแต่พระผู้เป็นเจ้าอันปรีชาเฉลิมปราชญ์ องค์อัน 1 แห่งทารกอันดูดนมมารดานั้นอย่างไรเล่า
พระนาคเสนจึงถวายพระพรว่า มหาราช ดูรานะบพิตรพระราชสมภารผู้ประเสริฐ
ธรรมดาว่าทารกที่ดูดนมมารดานั้น ย่อมแสวงหาประโยชน์ด้วยน้ำนม ร้องไห้อ้อนวอนกินนม
มารดา ยถา มีครุวนาฉันใด พระโยคาวจรเจ้าก็พึงแสวงหาประโยชน์แห่งตน พึงรักซึ่งธรรม
ทั้งหลายหมายประโยชน์ และประกอบความเพียรอยู่ในที่อันสงัด พึงส้องเสพกัลยาณมิตรอัน
สมควร พอใจอยู่ในสำนักครูบาอาจารย์ พึงเล่าเรียนซึ่งพระอรรถกถาบาลี อันจะเกิดประโยชน์
แห่งตนฉันนั้น นี่แหละเป็นองค์อัน 1 แห่งพาลทารกดูกนมมารดา สมด้วยพระพุทธฎีกาที่สม
เด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ในมหาปรินิพพานสูตร มีในทีฆนิกายว่า
อิงฺฆ ตุมฺเห อานนฺท สทตฺโภ วายมถ สทตฺเถ อนุยุญฺขถ สทตฺเถ อปฺปมตฺตา อาตาปิโน
ปหิตตฺตา วิหรถ
มีความว่า อานนฺท ดูรกสำแดงอานนท์ อิงฺฆ ดังตถาคตจะเตือน ท่านจงพยายาม
ในประโยชน์แห่งตน อนุยุญฺชถ จงประกอบซึ่งประโยชน์ตน ท่านอย่างได้ประมาทในประโยชน์ตน
จงเป็นผู้มีความเพียร ส่งจิตไปในสมาธิ ดังนี้ ขอถวายพระพร